Żeglowanie to sztuka wykorzystywania siły wiatru do poruszania się po wodzie. Jednakże, zanim jacht zacznie płynąć, istnieje cała teoria związana z tym, jak wiatr staje się siłą napędową. Poznajmy tajniki teorii żeglowania.
Gdy wiatr napotyka na swojej drodze żagiel, musi go „opłynąć”. Po stronie nawietrznej cząsteczki wiatru zwalniają, zwiększając ciśnienie. Po stronie zawietrznej ciśnienie maleje. Ta różnica ciśnień doprowadza do wytwarzania się siły aerodynamicznej.
Żeby zrozumieć wpływ siły aerodynamicznej na napęd jacht, rozbijamy wektor siły aerodynamicznej. Na wektor równoległy do osi jachtu (siłę ciągu/F), oraz wektor prostopadły do osi jachtu (siłę dryfu/P). Zwaną też jako siłę przechylającą. Od siły ciągu zależy szybkość jachtu, a od siły dryfu – dryf i przechył
Róża wiatrów
Dzięki powyższym siłom jacht może płynąc w każdym kierunku. Jednak wartości tych sił zmieniają się w zależność od której strony wieje wiatr, dlatego warto zrozumieć pojęcia, takie jak „kąt natarcia„. Kąt natarcia to kąt między kierunkiem wiatru a kierunkiem, w którym skierowane są żagle. Odpowiedni kąt natarcia sprawia, że żagle odbierają maksymalną ilość energii od wiatru. Na tej podstawie możemy wyróżnić cztery kursy jachtu względem wiatru
- Bajdewind (bardzo duża siła aerodynamiczna, duża siła kładąca, duża stateczność kursowa)
- Półwiatr (duża siła aerodynamiczna, średnia kładąca, średnia stateczność kursowa)
- Baksztag (średnia siła aerodynamiczna, mała kładąca, mała stateczność kursowa)
- Fordewind (średnio-mała siła aerodynamiczna, zanikająca siła kładąca, średnia stateczność kursowa)
Halsowanie
Jak zatem dopłynąć do celu, który znajduje się w kącie martwym? Wykorzystujemy do tego „Halsowanie„. Halsowanie bierze swoją nazwę od pojęcia „Hals„, Hals to określenie „w którą burtę wieje wiatr”. Zatem w żeglarstwie spotkamy: „prawy hals” oraz „lewy hals”.
Halsowanie polega na płynięciu Bajdewindem, raz lewego, raz prawego halsu. Tak by zbliżać się do naszego celu, który znajduje się w koncie martwym.
Kolejnym kluczowym aspektem jest „trymowania żagli„. Trymowanie żagli polega na ich wybieraniu lub luzowaniu, optymalnie do ustawienia jachtu względem wiatru, tak by maksymalnie wykorzystywać wiatr do napędzenia jednostki pływającej. Odpowiednie trymowane żagle są kluczowe do efektywnego przenoszenia energii wiatru na jacht. Żagle, gdy są ustawione pod odpowiednim kątem i właściwie wybrane, działają jak skrzydła, generując siłę aerodynamiczną. (Patrz obrazek wyżej: Bajdewind /żagle naciągnięte/, Półwiatr /żagle lekko poluzowane/, Baksztag /żagle mocno poluzowane/, Fordewind /żagle b.mocno poluzowane/)
Teoria żeglowania obejmuje także umiejętność wykorzystywania różnych typów żagli w zależności od warunków wiatrowych. Na przykład, gdy wiatr jest silny, żeglarze mogą używać mniejszych żagli, aby utrzymać kontrolę nad jachtem.
Podsumowując, teoria żeglowania to zestaw zasad związanych z wykorzystywaniem siły wiatru do poruszania się po wodzie. Zrozumienie tych podstaw pozwala żeglarzom efektywnie manewrować jachtem, przemieszczać się zgodnie z zamierzeniami i cieszyć się fascynującym doświadczeniem żeglugi.